काठमाडौं । काठमाडौं महानगरको उपभोक्ता हित संरक्षण समितिले मिठाइजन्य खाद्यबस्तुमा अनुचित व्यापार गरेका केहीलाई आर्थिक जरिवाना गराएको छ भने केहीलाई सुधार गर्ने समय दिएको छ । यस क्रममा आज बत्तीसपुतलीमा सञ्चालित रामेश्वर मिठाइ पसललाई १० हजार रुपैयाँ जरिवाना गरिएको छ । हिजो महाराजगञ्जस्थित प्रिया स्वीट एण्ड चाट हाउसलाई २० हजार रुपैयाँ र ताज वेकरीलाई २० हजार रुपैयाँ जरिवाना गरिएको थियो ।
रामेश्वर मिठाइ पसलमा मिठाइ बनाउन बसालिएका ३ वटामध्ये २ वटा कराईको तेल मिठाइ बनाउन अयोग्य थियो । टीवीएम उपकरणको प्रयोग गरेर तेलको गुणस्तर जाँच गरिएको थियो । सञ्चालक भने तेल फाल्न राखिएको दाबी गरिरहेका थिए । तर कराई चुलामा तातिरहेको अवस्थामा थियो । मिठाइ बनाउन प्रयोग गरिने रङ् र मसलाको म्याद सकिएको थियो । फ्रिजमा राखिएका करिव १ दर्जन बोतल कोल्ड ड्रिङ्सको म्याद सकिएको थियो ।
हिजो कारबाही गरिएको ताज वेकरीले व्यवसाय सञ्चालनका लागि लिनु पर्ने कुनै पनि दर्ता प्रमाण पत्र देखाउन सकेन । बेकरीको डिफ्रिजमा म्याद सकिएका कुल्फी र आइसक्रिम थिए । त्यहाँबाट ६९ वटा आइसक्रिम र १ प्याकेट कुल्फी जफत गरियो । महाराजगञ्ज चोकैमा रहेको प्रिया स्वीटको भान्छा अँध्यारो र फोहोर थियो । म्याद सकिएका रङ् र मसलाको प्रयोग भइरहेको थियो । त्यहाँबाट भुजिया, सनपाप्रीलगायत म्याद गुज्रिएका खाद्यबस्तु जफत गरिएको थियो ।
मिठाइ बनाउँदा प्रयोग हुने सामाग्रीको प्रयोगमा लापरबाही गर्नेलाई आर्थिक जरिवाना गराएका छौँ भने सरसफाइमा सुधार गर्नुपर्नेलाई समय दिएका छौँ । निरीक्षण अधिकृत हरिबहादुर भण्डारी भन्छन् ‘व्यापारीहरुले मिठाइजन्य खाद्य उत्पादनमा व्यवसायिक धर्मको पालना गर्नुपर्ने, सामाजिक दायित्व निर्वाह पर्ने देखिएको छ । कारबाही त समस्याको समाधान होइन तर अनुचित काम गर्नेलाई छोड्न सकिँदैन ।’
तिहारमा धेरै मिठाइ खपत हुने भएकोले म्याद गुज्रिएका सामानको प्रयोग भएको विगत बर्षहरुको अभ्यास देखाउँछ । यो बर्ष पनि यस्तै देखियो । खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभागका खाद्य निरीक्षक कौशल ओझाका अनुसार यो समयमा म्याद सकिएका सामानहरु मिसाएर प्रयोग गर्ने खतरा छ । म्याद सकिन लागेका सामान अफर र सस्तो मूल्यमा विक्री गर्ने गरेको पाइन्छ ।
मिठाइ पसलमा देखिएको अवस्था उपभोक्ताको स्वास्थ्यका कोणबाट जोखिमपूर्ण देखिन्छ । म्याद गुज्रिएका सामान विक्री गर्नु उचित मूल्यमा उचित सामान प्राप्त गर्न पाउने उपभोक्ताको अधिकारमाथि सरासर खेलबाड भएको छ । उपभोक्ता अधिकार अनुसन्धान मञ्चका अध्यक्ष माधव तिमल्सिना भन्छन्, ‘सरकारले यसबेला आफूलाई सशक्त बनाउन सकेन भने अखाद्य बस्तु प्रयोग गरेका कारण भोलि ठूलो स्वास्थ्य संकट आउन सक्छ । मूल्य तिरेर जोखिम किन्नु नपरोस् भन्ने कुरामा सबै एक ठाउँ हुनुपर्छ ।’
आजै अनुगमनका क्रममा गौशाला चोकस्थित अन्नपूर्ण मिठाइ भण्डारमा प्रयोगका लागि राखिएका चामलमा उपभोग्य अवधि मेटिएको थियो भने म्याद सकिएका बेसनका बोराहरु थिए । मिठाइ बनाउन प्रयोग हुने केही रङ्ग, मसला र कोल्ड ड्रिङ्सको म्याद सकिएको थियो । भण्डार सञ्चालकले चामल खरिद विल देखाउन सकेनन् । त्यसपछि अनुगमन टोली उनले चामल खरिद गरेको बत्तीसपुतलीस्थित बालाजी ट्रेडर्समा पुगेर चामलको म्याद जाँच गरेको थियो । त्यहाँ भएका बोरामा पनि उत्पादन र उपभोग्य मिति नदेखिएपछि आयातकर्ताले दिएको विलविजकसहित कार्यालयमा उपस्थित हुने गरी छोडिएको छ ।
महालक्ष्मी अङ्गुरी जिरा चामल जय मातादीले आयात तथा बजार व्यवस्थापन गरेको छ ।
